نشریه علمی «دولت و حقوق»

همکاری حقوقی دولت‌ها در مقابله با اقدام‌های تروریستی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه حقوق، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اراک، اراک، ایران

2 استادیار گروه حقوق دانشکده حقوق دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

اقدام‌های تروریستی در دهه‌های اخیر مورد توجه ویژه سازمان‌های بین‌المللی و دولت‌های عضو قرار گرفت و با پذیرش مجموعه‌ای از کنوانسیون‌های بین‌المللی و حتی منطقه‌ای در نیمه دوم قرن 20، در قبال انواع خاص اقدام‌های تروریستی و تعهد دولت‌ها واکنش نشان داد. با توجه به شرایط کنونی جامعه بین‌المللی، ضمن توسعه فزاینده این پدیده در قلمرو حاکمیت به‌عنوان جرم سازمان‌یافته، دولت‌ها درصدد همکاری و مشارکت فعال با یکدیگر در سطوح منطقه‌ای و بین‌المللی هستند. وجود این پدیده دهشتناک، تحولات حقوقی بسیار گسترده‌ای را برای تصویب مقررات کنشی در سطوح ملی و بین‌المللی فراهم کرده است؛ زیرا دولت‌ها در رویارویی با چنین وضعیتی درصدد تنظیم مقرراتی در سطوح ملی برآمدند و با همکاری‌های فراگیر مبادرت به تدوین و وضع اسناد متعددی در این زمینه کردند. تقویت هم‌بستگی و انسجام در نظام بین‌المللی در قبال اقدام‌های تروریستی و نیز تعهد مقابله با آن در فرایند رعایت قواعد حقوق بشر با تأکید بر تعقیب بازیگران غیردولتی در این عرصه، از مهم‌ترین چشم‌اندازهای همکاری‌های میان دولت‌ها به ‌شمار می‌آیند. بنابراین، اتخاذ سازوکارهای اصولی و به‌کارگیری حداکثر تشریک مساعی در میان دولت‌ها با هم و سازمان‌ها در سطوح منطقه‌ای و بین‌المللی در مواجهه با اقدام‌های تروریستی انکارناپذیر است؛ البته تداوم و توسعه چنین سازوکاری در قالب تدوین، تصویب و اجرای درست مقررات امکان‌پذیر خواهد بود. هدف از چنین وضعی مقابله حداکثری دولت‌ها با اقدام‌های تروریستی برای تضمین و ارتقای امنیت و صلح بین‌المللی است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Legal Cooperation of Governments in Dealing with Terrorist Acts

نویسندگان [English]

  • Peyman Namamian 1
  • Alireza Shakarbaigi 2

1 Assistant Professor, Department of Law, Faculty of Administrative Sciences and Economics, Arak University, Arak, Iran

2 Assistant Professor, Department of Law, Faculty of Law, Payam Noor University, Tehran, Iran

چکیده [English]

In recent decades, terrorist acts have received the special attention of international organizations and member states, and by accepting a series of international and even regional conventions in the second half of the 20th century, they reacted to specific types of terrorist acts and the commitment of governments. This phenomenon, according to the current conditions of the international community, while creating increasing development in the realm of sovereignty, governments as an organized crime, seek to cooperate and actively participate with each other at the regional and international levels. The existence of this terrible phenomenon has provided extensive legal developments for the approval of action regulations at the national and international levels; Because the governments, facing such a situation, tried to set regulations at the national level, and with comprehensive cooperation, they have taken the initiative to compile and establish several documents in this field. Strengthening solidarity and cohesion in the international system in the face of terrorist acts, as well as the commitment to confront them in the process of observing human rights rules, emphasizing the pursuit of non-state actors in this field, are among the most important perspectives of cooperation between governments. Therefore, it is undeniable to adopt principled mechanisms and use maximum cooperation among governments and organizations at the regional and international levels in the face of terrorist acts. Of course, the continuation and development of such a mechanism will be possible in the form of drafting, approving and correct implementation of regulations. Therefore, the goal of such a situation is the maximal confrontation of governments with terrorist actions to guarantee and promote international security and peace.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Terrorist Acts
  • 9/11
  • Counter-Terrorism Legislation
  • United Nations
  • Peace and Security
امیرارجمند، اردشیر؛ عبداللهی، محسن (1386). اعمال حقوق بشر در مبارزه با تروریسم، نامه حقوقی، شماره 64.
تقی‌زاده ‌انصاری، مصطفی (1386). بررسی قطعنامه 28 سپتامبر 2001 شورای امنیت سازمان ملل متحد در رابطه با مقابله با تروریسم، راهبرد، شماره 43.       
توحیدی فرد، محمد (1381). ضمانت اجراهای کیفری منشور ملل متحد، چاپ 1، تهران: وزارت امورخارجه.
جلالی، محمود و دیگران (1394). تحول رویکرد به تروریسم در اسناد بین‌المللی؛ خلأهای حقوقی و پیامدها، فقه و حقوق اسلامی، شماره 11.
حاجی‌ ده‌آبادی، محمدعلی؛ خاتمی، سعیده (1397). سیاست جنایی ایران در قبال جرم تأمین مالی تروریسم در پرتوی الزامات بین‌المللی، پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب، شماره 3.
راعی، مسعود (1386). قابلیت اجرایی طرح 2001؛ مسئولیت دولت‌ها در حوزه قواعد حقوق بشری، حقوق، شماره 4.
رضوی فرد، بهزاد (1390). حقوق بین‌الملل کیفری و زمینه‌های شکل‌گیری یک سیاست جنایی بین‌المللی، آموزه‌های حقوق کیفری، شماره 1.
رضوی فرد، بهزاد (1393). کیفیات مشدده در فرایند کیفردهیِ جنایات بین‌المللی، پژوهش حقوق کیفری، شماره 6.
زرنشان، شهرام (1386). شورای امنیت و تعهدات دولت‌ها برای مقابله با تروریسم، مجله حقوقی بین‌المللی، شماره 36.
صباغیان، علی؛ سروستانی، عباس (1397). سیاست‌های ضد تروریستی اتحادیه اروپا؛ روندها، کارآمدی و چشم‌انداز، مطالعات راهبردی، شماره 1.
عبداللهی، محسن (1381). پیامد حوادث یازده سپتامبر بر مبارزه با تروریسم، مجله اطلاع‌رسانی حقوقی، شماره 3.
فروغی، فضل‌الله (1387). مطالعه تطبیقی اصل صلاحیت جهانی در حقوق کیفری آلمان و آمریکا، حقوق، شماره 2.
قبادی، مرضیه؛ قاری ‌سیدفاطمی، سیدمحمد (1397). بررسی رابطه تروریسم و حق حیات در پرتوی رویه قضایی بین‌المللی، تحقیقات سیاسی و بین‌المللی، شماره 36.
کرم‌زاده، سیامک (1381). کنوانسیون‌های ضد تروریزم و مسئله صلاحیت دولت‌ها در تعقیب و مجازات متهمان به ارتکاب اعمال تروریستی، نامه حقوقی، شماره 33.
کلارک، رونالد؛ نیومن، جرمی (1387). پلیس و پیشگیری از تروریسم، ترجمه محمدباقر مقدسی، مطالعات پیشگیری از جرم، شماره 6.
مبینی‌کشه، زهرا؛ امیدی، علی (1398). موج چهارم تروریسم و روندهای آینده تروریسم بین‌الملل، پژوهش‌نامه ایرانی سیاست بین‌الملل، شماره 2.
مجیدی، سیدمحمود (1388). جلوه‌های ظهور حقوق کیفری امنیت‌مدار در فرانسه، حقوق، شماره 2.
نعمت‌پور، اردشیر؛ تقی‌زاده ا‌نصاری، مصطفی؛ ببری‌گنبدی، سکینه (1402). مسئولیت دولت‌ها در مقابله با حملات تروریستی به زیرساخت‌های حیاتی یک کشور، مطالعات بین‌المللی، شماره 4.
هاشمی، سیدحسین (1390). تروریسم از منظر حقوق اسلام و اسناد بین‌المللی، چاپ اول، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
هنجنی، سیدعلی؛ فرهادنیا، سعید (1397)، بررسی مسئولیت بین‌المللی دولت‌ها در قبال اعمال گروه‌های تروریستی، تحقیقات حقوقی، شماره 84.
Berlit, U., Dreier, H. (1989). “Die legislative Auseinandersetzung mit dem Terrorismus”, in: Sack, F. Steinert, H.(Eds.), Protest und Reaktion Opladen: Westdeutscher Verlag.
Byman, Daniel (2019). “Counterterrorism Strategies,” in: Erica Chenoweth, Richard English, Gofas, Andreas and Stathis N. Kalyvas (Eds.), The Oxford Handbook of Terrorism. Oxford: Oxford University Press.
Cassese, Antonio (1994). “Terrorism is also Disrupting some Crucial Legal Categoris of International Law”, EJIL, No.12.
Crelinsten, Ronald D (2021). Terrorism, Democracy, and Human Security. A Communication Model. Abingdon: Routledge.
Lewis, Olivier (2017). “Conceptualizing State Counterterrorism,” in: Romaniuk, Scott N., Francis Grice, Daniela Irrera, Stewart Webb (Eds.) The Palgrave Handbook of Global Counterterrorism Policy. London: Palgrave Macmillan.
Renard, Thomas (2021). 20 Years of Counter-Terrorism in Belgium: Explaining Change in CT Policy-Making through the Evolution of the Belgian CT Doctrine and Practice since 2001, Ghent University, pp. 23–24.
Saul, B. (2003). International Terrorism as a European Crime: The Policy Rationale for Criminalization”, European journal of crime, criminal law and criminal justice, No. 11.
Schmid, Alex P., James J. F. Forest and Timothy Lowe (2021). “Counter-Terrorism Studies: A Glimpse at the Current State of Research (2020/2021): Results from a Questionnaire Sent to Scholars and (Former) CT Practitioners”, Perspectives on Terrorism, Vol. 15, No. 4, pp 155-183.
Steiner (2003). “International Protection of Human Rights”, in: M Evans (ed), International Law, OUP, Oxford.
Stepanova, Ekaterina (2019). “Russia’s Response to Terrorism in the Twenty-first Century”; in: Michael J. Boyle (Ed.) Non-Western Responses to Terrorism. Manchester: Manchester University Press, pp. 51–52.
Tolmein, O. (2002). “Yom Deutschen Herbst zum 11 September”, Die RAF, der Terrorismus und der Stsst, Hamburg: Konkret.                 
Walker, Auflage C. (1992). The Prevention of Terrorism in British Law, Manchester University Press.
Weatherall, Thomas (2022). “Internationally Wrongful Acts”, in: Duality of Responsibility in International Law, Brill, Nijhoff.
White, Jessica (2020). “Community and Gender in Counter-Terrorism Policy 76 Community and Gender in Counter- Terrorism Policy: Challenges and  Opportunities for Transferability Across  the Evolving Threat Landscape”, The International Centre for Counter-Terrorism – The Hague (ICCT) Evolutions in Counter-Terrorism, Vol. 2, pp.77-100.
Williams, Laron K., Michael T. Koch and Jason M. Smith (2013). “The Political Consequences of Terrorism: Terror Events, Casualties, and Government Duration”, International Studies Perspectives, No. 14, pp- 343-361.
نشریه علمی «دولت و حقوق»
دوره 4، شماره 3 - شماره پیاپی 13
آبان 1402
صفحه 49-70
  • تاریخ دریافت: 11 مهر 1402
  • تاریخ بازنگری: 29 مهر 1402
  • تاریخ پذیرش: 22 آذر 1402